Produkty zbożowe są dziś podstawą „piramidy zdrowego żywienia”. Szczególnie zalecana jest żywność pełnoziarnista, ponieważ zawiera wiele witamin i minerałów. Tylko dlaczego otręby, dziś uważane za najzdrowszą części ziarna, dawniej oddawano świniom, a do ciast używano białej mąki? Czy na prawdę im więcej jemy żywności pełnoziarnistej tym lepiej dla naszego zdrowia? Na początku odpowiem na podstawowe pytanie.

Dlaczego ludzie zaczęli jeść zboże?

Jak to się stało, że człowiek wpadł na pomysł jedzenia zboża? Przecież zboże jest trawą, nie smakuje tak dobrze, jak owoce, daje znacznie mniej plonów niż bulwy, a jego uprawa i późniejsze przetwarzanie zabiera dużo czasu i energii. Może lepiej było upolować dziczyznę, czy nałowić ryb? Tym bardziej że pierwotne odmiany zboża wyglądały zupełnie inaczej. To nie były grube kłosy pszenicy, jaką dziś znamy, tylko wątłe źdźbła z kilkoma słabymi ziarnami. Wątpliwe by dawne plemiona postanowiły ze względów zdrowotnych wzbogacić swoją dietę o pełnowartościowe podpłomyki. Łatwiej dostępne niż zboże były orzechy, kasztany czy żołędzie. Zbiera się je szybko, łatwo przechowuje, trzeba je tylko przetworzyć, aby pozbyć się szkodliwej taniny. Przez długi czas były one, razem z mięsem, podstawą diety człowieka.

Od początku istnienia ludzkości, czyli od 2,5 miliona lat, zdobywanie pożywienia polegało na polowaniu na zwierzęta i zbieraniu jadalnych części roślin. 20 000 – 10 000 lat temu na szeroką skalę zaczęły wymierać duże ssaki w Europie, Ameryce Południowej i Azji. W tym okresie społeczności łowiecko-zbierackie znacznie zmieniły sposoby pozyskiwania pokarmu. Narzędzia i bronie stawały się coraz mniejsze i bardziej wydajne, umożliwiając pełne wykorzystanie wszystkich nisz w ich środowisku. Coraz więcej pokarmu pozyskiwano z wody przy użyciu łodzi, harpunów, haków i sieci. Rosnące ludzkie populacje doprowadziły do przetrzebienia lub wyginięcia dużych roślinożerców. Człowiek zaspokajał zapotrzebowanie na kalorie, polując na mniejsze ssaki, ptaki, ryby oraz zbierając rośliny. W końcu, gdy i te zasoby zaczęły się wyczerpywać, ludzie z głodu zaczęli dosłownie jeść trawę.

Prehistoryczne znaleziska pokazują, że znacznie spadła jakość i długość życia plemion łowieckich, które zmieniły dietę na zbożową. Przeciętny wzrost uległ zmniejszeniu i dopiero w XX wieku powrócił do poziomu sprzed wejścia upraw. Odnotowano większą śmiertelności dzieci, zwiększoną częstotliwość występowania chorób zakaźnych i niedokrwistości z niedoboru żelaza, częstsze wady kości spowodowane nieprawidłowym odżywianiem oraz wzrost ilości próchnicy zębów i wad szkliwa.